معرفی نمایشگر LTPO و مزایای آن

چقدر خوب بود اگر می‌شد مصرف انرژی گوشی‌ها بهینه‌تر شده و می‌توانستیم مدت بیشتری از آن‌ها استفاده کنیم؟ این دقیقاً ایده نمایشگرهای LTPO است که توسط سامسونگ و اپل به کار گرفته شده و می‌تواند آینده گوشی‌های هوشمند را رقم بزند. 

نمایشگر LTPO چیست؟

LTPO مخفف عبارت low-temperature polycrystalline oxide  (اکسید پلی‌کریستالی با دمای پایین) بوده و به نوعی خاص از Backplane (بخشی از پنل صفحه‌نمایش که وظایف مختلفی از جمله مصرف انرژی و خاموش و روشن کردن پیکسل‌ها را بر عهده دارد) به کار رفته در پنل‌های OLED اشاره دارد. OLED مخفف عبارت organic light-emitting diode است، این نوع نمایشگر بسیار رایج بوده و از گوشی‌ها و ساعت‌های هوشمند گرفته، تا تلویزیون‌های بزرگ، از آن استفاده می‌شود.

نمایشگرهای OLED معمولاً از سیلیکون پلی‌کریستالی با دمای پایین (LTPS) به عنوان Backplane استفاده می‌کنند. اپل با استفاده همزمان از LTPS و IGZO، توانسته از ترکیب تکنولوژی LTPS و LTPO استفاده کند، بدین ترتیب این شرکت از مزایای هر تکنولوژی بهره برده و در عین حال، هزینه تولید را در سطح معقولی حفظ کرده است.

هدف کلی در اینجا تولید نمایشگرهایی است که امکان تغییر نرخ تازه‌سازی آنها وجود دارد. اپل در واقع برای اولین بار در نسل چهارم Apple Watch از این تکنولوژی استفاده کرد، اما مزایای واقعی این تکنولوژی با نسل جدید Apple Watch 5 و صفحه‌نمایش همیشه روشن آن مشخص شد.

تکنولوژی LTPO پیشرفتی انقلابی محسوب می‌شود، چرا که با وجود این سیستم، برای داشتن نرخ تازه‌سازی پویا، نیازی به اجزای اضافی بین واحد کنترل نمایشگر و چیپ گرافیک GPU نیست.  

علیرغم این که اپل تکنولوژی LTPO را توسعه داده (و پتنت مربوط به آن را هم ثبت کرده است)، سامسونگ نیز تکنولوژی مشابه خود را توسعه داده که برای استفاده از آن، نیازی نیست به یکی از رقبای اصلی خود چیزی پرداخت کند. تکنولوژی توسعه یافته توسط سامسونگ HOP نام دارد.

LTPO چه مزایایی دارد؟

نمایشگر گوشی شما، بیش از هر بخش دیگری انرژی مصرف می‌کند. با اینکه نمایشگرهای OLED نسبت به پنل‌های LCD کم‌مصرف‌تر هستند، کماکان در مقایسه با بخش‌های دیگر گوشی (مثل پردازنده و وای-فای) بخش زیادی از باتری را مصرف می‌کنند.

 بزرگترین مزیت LTPO، کاهش مصرف انرژی به وسیله نرخ تازه‌سازی متغیر است. این دقیقاً همان سیستمی است که اپل در ساعت اپل واچ 5 به کار گرفته است. نسل جدید ساعت اپل به صفحه‌نمایش همیشه روشن مجهز شده و کماکان باتری آن یک روز کامل دوام دارد.

عبارت نرخ تازه‌سازی (Refresh Rate) اشاره به تعداد دفعاتی دارد که در یک ثانیه، اطلاعات صفحه به روز می‌شود، واحد اندازه‌گیری نرخ تازه‌سازی «هرتز» است. بیشتر گوشی‌های موجود در بازار، به پنل‌هایی با نرخ تازه‌سازی 60 هرتز مجهز هستند، البته در مدل‌های جدید شاهد نمایشگرهایی با نرخ تازه‌سازی 120 و حتی 144 هرتز نیز هستیم. (اپل نیز در نمایشگر iPad Pro از تکنولوژی ProMotion استفاده کرده که دارای نرخ‌ تازه‌سازی بالاتری است).

نرخ تازه‌سازی بالاتر، تجربه‌ای سریعتر و روان‌تر از کار با گوشی را ارائه می‌دهد، اما در ازای آن، مصرف باتری نیز بیشتر می‌شود. با وجود نرخ تازه‌سازی متغیر تا 1 هرتز (در واقع یک فریم در هر ثانیه)، مصرف باتری به شدت کاهش می‌یابد، چرا که در این حالت نمایشگر درخواست‌های کمتری را برای به‌روزرسانی اطلاعات موجود روی صفحه ارسال می‌کند.

به عنوان مثال، وقتی که پیامی دریافت می‌کنید، صفحه گوشی روشن می‌شود. در این زمان، احتمالاً تصویر متحرک خاصی روی صفحه وجود ندارد، پس کاهش نرخ تازه‌سازی تأثیری بر تجربه شما نخواهد داشت. اما زمانی که گوشی را برداشته و بخواهید آن پیام را بخوانید، نرخ تازه‌سازی به حالت عادی برگشته تا برای استفاده مناسب باشد.

می‌توان از این تکنولوژی در تمامی بخش‌های گوشی استفاده کرد. مثلاً اگر در صفحه پخش موسیقی قرار دارید، گوشی می‌تواند نرخ تازه‌سازی صفحه را تا حد زیادی کاهش دهد. همچنین بازی‌هایی که به فریم‌ریت بالا نیاز دارند، می‌توانند درخواست استفاده از حالت 120 هرتز را داشته باشند.

با توجه به سیاست‌های سخت‌گیرانه اپل در زمینه تجربه کاربری محصولات این شرکت، احتمال دارد که نرخ تازه‌سازی «بهینه» در بعضی شرایط به صورت اجباری اعمال شود، مثلاً در هنگام برقراری تماس تصویری یا زمانی که کاربر صفحه قفل گوشی را مشاهده می‌کند. حسگر Face ID آیفون، توانایی تشخیص این که کاربر به صفحه نگاه می‌کند یا خیر را دارد، در نتیجه می‌توان از همین طریق نرخ تازه‌سازی را در مواقع لازم کاهش داد.

چه محصولاتی از نمایشگرهای LTPO استفاده می‌کنند؟

اولین محصولی که به طور واقعی از تکنولوژی LTPO در آن استفاده شده، ساعت Apple Watch Series 5 بوده است. این محصول، با داشتن نمایشگری که نرخ تازه‌سازی آن تا 1 هرتز پایین می‌آید، در زمان معرفی سروصدای زیادی ایجاد کرد.

اپل هنوز در محصولاتی همچون آیپد پرو که به نمایشگرهایی با نرخ تازه‌سازی بالا مجهز هستند، از تکنولوژی LTPO استفاده نکرده است، هر چند که شایعاتی مبنی بر استفاده از این تکنولوژی در آیفون‌های جدید وجود دارد.

در سوی دیگر، نمایشگرهای LTPO که از تکنولوژی HOP سامسونگ استفاده می‌کنند، همین حالا نیز در پرچمدارانی از جمله گلکسی Note 20 Ultra و گلکسی S21 Ultra به کار گرفته شده‌اند. بررسی نمایشگر گلکسی اس 21 الترا نشان می‌دهد که مصرف این پنل، نسبت به مدل‌های قبلی بسیار بهینه‌تر شده است. 

گامی دیگر رو به جلو

تکنولوژی LTPO گام رو به جلوی دیگری در صنعت گوشی‌های هوشمند و محصولات پوشیدنی خواهد بود. این پیشرفت‌ها از نظر ارتقاء کیفیت تصویر به چشم نمی‌آیند، اما مصرف انرژی را بسیار بهینه‌تر کرده و عمر باتری را افزایش می‌دهند.

فعلاً مشخص نیست که استفاده از این تکنولوژی تا چه اندازه‌ای رایج خواهد شد. در حال حاضر تکنولوژی LTPO منحصر به گوشی‌های پرچمدار با نرخ تازه‌سازی بالا است، پس معرفی آیفون‌های سال 2021 با چنین نمایشگری چندان دور از انتظار نخواهد بود.  

منبع: Howtogeek